Του Ιωάννη Π. Παναγιωτούλια,
Postdoc, Ph.D, M.Sc, MBA, B.Sc
Οι παθογένειες που υπάρχουν σήμερα στη Διακυβέρνηση λειτουργούν ως τροχοπέδη ώστε να επιτευχθεί το «κοινό καλό», το οποίο μας προτρέπει για την καλλιέργεια του «κοινωνικού και πολιτειακού ιδεώδους», θυσιάζοντας το ατομικό σύμφωνα με τις πολιτικές αρχές του Περικλή που έλεγε: «εγώ νομίζω πως μια πόλη, αν βρίσκεται σε καλή κατάσταση σαν σύνολο, ωφελεί πιο πολύ τους πολίτες, απ’ ότι αν έχει ευτυχισμένους πολίτες σαν άτομα, αλλά σαν σύνολο δυστυχεί».
Έξι στους δέκα Έλληνες αποφάσισαν να μην πάνε να ψηφίσουν στις Ευρωεκλογές, απαξιώνοντας τις δημοκρατικές διαδικασίες καθώς νιώθουν ότι ή ψήφος τους δεν θα κάνει την διαφορά και δεν θα αλλάξει τίποτα στην καθημερινότητά τους. Αποτέλεσμα είναι η γιγάντωση των χασμάτων και τον πολίτη να αναπτύσσει ένα έμφυτο μηχανισμό άμυνας, που λέγεται «ΑΡΝΗΣΗ». Άρνηση στο να πιστέψει όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω του.
Όσο όμως και εάν προσπαθήσουμε να χαρτογραφήσουμε τις σημερινές παθογένειες της Διακυβέρνησης, τρία είναι τα κύρια σημεία προσοχής προς το δρόμο του εκσυγχρονισμού, ώστε να μην βασιλεύει πλέον ο λαϊκισμός, οι κενές υποσχέσεις και οι ευκαιριακές – υποκριτικές συμπεριφορές:
- Απουσία Διαλόγου: Ο Δημόσιος διάλογος όπου αυτός και αν πραγματοποιείται (μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πλατείες, αμφιθέατρα), θα πρέπει να εμπνεύσει για αλλαγή – βελτίωση, να δώσει κατεύθυνση και να διασφαλίσει ότι θα επιτευχθεί το όραμα. Σήμερα όμως αντί του διαλόγου επικρατεί η «διαλεκτική λογική» ή «η σοφιστική» ή «η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο» είναι σαν μια «πνευματική ξιφομαχία». Από τη στιγμή που ξεκινά η μάχη, δεν ενδιαφέρει ποιος έχει δίκιο ή άδικο, αλλά η επίθεση και η άμυνα, με μοναδικό σκοπό την επιβολή και επικράτηση της άποψής μας. Έτσι καθίσταται αδύνατη η συναίνεση και ο διάλογος, δημιουργώντας ιδανικές συνθήκες για μια σύγκρουση με τίτλο «όλοι εναντίον όλων».
- Έλλειμα Εμπιστοσύνης: Σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας, υπάρχει ένα τεράστιο έλλειμμα εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών αλλά και μεταξύ πολιτών και κράτους (όπου ούτε ο πολίτης δεν εμπιστεύεται τον άλλο, ούτε ο πολίτης το κράτος, αλλά ούτε το κράτος τον πολίτη), καθιστώντας αδύνατη τη συναίνεση και τον οποιοδήποτε διάλογο. Αυτό το έλλειμμα συντηρεί σε μεγάλο βαθμό την αδιαφορία και τη μη συμμετοχή. Για να μειωθεί αυτό το έλλειμμα καθώς η αμοιβαία εμπιστοσύνη αποτελεί “αρχή του δημοκρατικού πολιτεύματος και κοινωνικό κεφάλαιο για την ανάπτυξη και ευημερία ενός λαού”, χρειάζονται ραγδαίες αλλαγές σε πρόσωπα, αντιλήψεις, πολιτικές και βεβαίως στην συμπεριφορά των πολιτών απέναντι στην ίδια την κοινωνία.
- Αναζήτηση Άξιων και Αξιών: Η απαίτηση για “άξιους και αξίες”, είναι προϋπόθεση της ίδιας της Δημοκρατίας όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Η αναζήτηση “άξιων και αξιών” θα αποτελέσει το βασικό συστατικό για την παραγωγή πλούτου (υπό τη μορφή ευμάρειας – ευημερίας – ευδαιμονίας), ο οποίος θα ανακατανεμηθεί δίκαια στην κοινωνία. Βασική συνέπεια της έλλειψης “άξιων και αξιών” είναι η έλλειψη οράματος, σταθερότητας και διάρκειας, όπου αποπροσανατολιζόμαστε από ένα σύστημα κανόνων, σε ένα σύστημα συμφερόντων.
Πρέπει να γνωρίζουμε πως η νέα εποχή που ζούμε έχει δημιουργήσει αρκετές προκλήσεις στην κοινωνία μας, επηρεάζοντας την «ανθρώπινη ευημερία». Για την επίτευξη όμως της «ανθρώπινης ευημερίας» είμαστε όλοι μας υπεύθυνοι, μέσα από τις επιστήμες, τις τεχνικές γνώσεις, τα επαγγέλματα και την παιδεία μας. Ας τολμήσουμε να “ωριμάσουμε” εάν θέλουμε να χτίσουμε το μέλλον μας αλλά σε επέκταση και το μέλλον της Ευρώπης.