Στην διαδικασία των τοποθετήσεων στο προχθεσινό δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Ελευσίνας ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου Ιωάννης Παναγιωτούλιας εξήγησε ενδελεχώς όλα τα στοιχεία του έργου, παράλληλα όμως στάθηκε εκτενώς και σε παράγοντες που δεν αναφέρονται εντός της μελέτης, τους οποίους και εξήγησε αναλυτικά. Ο ίδιος τόνισε στο τέλος της ομιλίας του ότι εισηγείται στο ΔΣ να μην περάσουν οι δύο αγωγοί μέσα από τις γραμμές του ΟΣΕ, ενώ πρόσθεσε ότι πρέπει όλοι να ξεφύγουν από τα έργα που δίνουν μόνο μία επιφανειακή δυναμική και να ξεκινήσουν έργα ουσίας.
«Τι αναφέρεται στην μελέτη. Οι αγωγοί θα σχεδιασθούν σε συμφωνία, με τις απαιτήσεις που προκύπτουν από Διεθνή – Ευρωπαϊκά και Εθνικά πρότυπα, Προστασία Περιβάλλοντος, Προστασία Υποδομών, Ασφάλεια Περιοίκων – Αγωγών και Εγκαταστάσεων, Γεωτεχνικές και Υδρογραφικές Συνθήκες, Απαιτήσεις Κατασκευής, Λειτουργία, Συντήρηση και Δραστηριότητες Τρίτων.
Περιλαμβάνει κυρίως τη φάση κατασκευής και τη φάση λειτουργίας, όπου συνοπτικά έχουμε: 2 Αγωγούς Μεταφοράς Λευκών Προϊόντων – Αργού, 2 Σταθμών Ξεστροπαγίδων, Συστήματος Καθοδικής Προστασίας Αγωγών, Συστήματος Ανίχνευσης Διαρροών.
Σκοπός του Έργου είναι η μεταφορά Ντίζελ θέρμανσης και κίνησης, Κηροζίνης, Νάφθας, Βενζίνης και σπανίως αργού, μεταξύ των δύο βιομηχανικών εγκαταστάσεων, με τα απαραίτητα συνοδά έργα.
Περιγραφή έργου, αφορά δύο υπόγειους αγωγούς 16″ (Φ40 cm), συνολικού μήκους κάθε αγωγού ~11.5 km, παράλληλα και στο ίδιο όρυγμα εντός της υφιστάμενης ζώνης απαλλοτρίωσης του ΟΣΕ, με βάθος εκσκαφής τάφρου μετά την κάλυψη των αγωγών – επιχωμάτωση έως και 2 μέτρα.
Η χάραξη των δύο αγωγών διέρχεται από περιοχές, με θεσμοθετημένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ) και Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ), στους Δήμους Ελευσίνας, Μάνδρας–Ειδυλλίας και Ασπροπύργου και με κύριες χρήσεις Βιομηχανικές, Γενικής Κατοικίας και Γεωργικής γης. Να σημειωθεί ότι σε ακτίνα 500 m εκατέρωθεν του άξονα του έργου, οι αγωγοί περνούν μέσα από την Ελευσίνα και από: 4 αθλητικές εγκαταστάσεις, 4 δημόσια κτήρια, 16 χώρους εκπαίδευσης, 1 ΚΔΑΥ, 1 πράσινοι σημείο, 1 εγκατάσταση Φ/Β και 26 εγκαταστάσεις σταθμών, κεραιών, κτλ. Επίσης υπάρχει διέλευση από περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος (διασταύρωση με το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο).
Ειδικότερα στην Περιοχή της ΠΥΡΚΑΛ περνάει από το παράκτιο μέτωπο ανατολικά της περιοχής της ΠΥΡΚΑΛ (σε χρήσεις πολεοδομικού κέντρου και χονδρεμπορίου για την εξυπηρέτηση του νέου λιμένος), Καλυμπάκι από το Βιομηχανικό Πάρκο – Βιοτεχνικές/ Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις, ΤΙΤΑΝ από Ανενεργό λατομείο, καθώς επίσης και από 7 ρέματα.
Πλεονεκτήματα του έργου: αναφέρουν ότι με την μεταφορά των προϊόντων μέσω αγωγών καθίσταται ασφαλέστερη η διακίνησή τους χωρίς καμία επίπτωση στο περιβάλλον. Ως εναλλακτική λύση θα μπορούσε να θεωρηθεί η διακίνηση των προϊόντων μέσω βυτιοφόρων και δεξαμενόπλοιων, όπου :
Με βυτιοφόρα, θα είχαμε
α) Αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, της ήδη επιβαρυμένης περιοχής του έργου. Με απλούς υπολογισμούς προκύπτει ότι σε χρονικό ορίζοντα μίας ημέρας ένας αγωγός μεταφέρει περίπου 16.800 κ.μ. λευκών προϊόντων ενώ με βυτιοφόρα (χωρητικότητας 34κ.μ.) θα χρειαζόντουσαν περίπου 494 και σε ημερήσια βάση θα εκλύονταν οι παρακάτω ποσότητες ρυπαντών: 41.5kg CO, 14.3kg NMVOC, και 84kg NOx και
β) Μείωση της ασφάλειας καθώς στην περίπτωση όπου ένα βυτιοφόρο εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα, οι κίνδυνοι για την ασφάλεια των οδηγών και των επικειμένων στην περιοχή του ατυχήματος είναι πολύ μεγαλύτεροι σε σχέση με την όποια διαρροή παρατηρηθεί στους αγωγούς λευκών προϊόντων. Έτσι η αυξημένη κυκλοφορία βυτιοφόρων και άλλων βαρέων οχημάτων συνεπάγεται, αυξημένη επικινδυνότητα τροχαίων ατυχημάτων (όταν το 6.9% των ατυχημάτων με βυτιοφόρα σε όλη την Ελλάδα έγινε στη Περιφερειακή Ενότητα Δυτικής Αττικής, ενώ αναφορικά με την περιφέρεια Αττικής, η Περιφερειακή Ενότητα Δυτικής Αττικής εμφανίζει το 100% των ατυχημάτων με εμπλοκή βυτιοφόρων).
Με δεξαμενόπλοια θα είχαμε
α) Αύξηση θαλάσσιας κυκλοφορίας εντός του ήδη επιβαρυμένου κόλπου της Ελευσίνας
β) Πιθανότητα διαρροής υδρογονανθράκων στην θάλασσα σαφώς μεγαλύτερη από της μεταφοράς με αγωγό κατά το σύνολο της διεργασίας, γ) εκπομπές CO2 για τις μεταφορές από τα δεξαμενόπλοια κατά πολύ μεγαλύτερες από ότι η μεταφορά με αγωγούς και δ) μικρή αύξηση των VOCs κατά την φόρτωση των δεξαμενόπλοιων με πτητικά λευκά προϊόντα.
Αν το έργο των αγωγών (μεταφοράς Λευκών Προϊόντων) δεν υλοποιηθεί, τότε στην περίπτωση αυτή η διακίνηση με τους υφιστάμενους αγωγούς λευκών προϊόντων, θα έχει αυξημένους κινδύνους αστοχίας δεδομένης της παλαιότητας των αγωγών.
Τι δεν αναφέρονται, ειδικά και γενικά:
1. Οι αστοχίες που έχουν παρουσιαστεί σε άλλες εγκαταστάσεις ανά τον κόσμο με αγωγούς μεταφοράς λευκών προϊόντων. Καθώς ναι μεν οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων φτιάχνονται από επιστήμονες, αλλά στο λεξιλόγιό μας υπάρχει και η λέξη συμβάν που με απλά λόγια σημαίνει πως ότι έχουμε αποτυπώσει στο χαρτί, στην πράξη όμως μπορεί και έχει συμβεί.
2. Ποια άλλα έργα δεν θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε στο μέλλον με την πραγματοποίηση του έργου των αγωγών μέσα από τις γραμμές του ΟΣΕ και τα οποία θα ήταν προς όφελος της περιοχής μας.
3. Η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας ΣΕΒΕΖΟ, περί «Καθορισμού μέτρων και όρων για την αντιμετώπιση κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης.
4. Η απουσία Ελεγκτικών Μηχανισμών λόγω υποστελέχωσης
5. Η διέλευση των 2 αγωγών, πλησίον 2 υδροβιότοπων, σε ΒΛΥΧΑ και Χαλυβουργική.
6. Οι διαρροές που υπήρχαν από τη διακίνηση με τους παλαιούς υφιστάμενους αγωγούς λευκών προϊόντων – αργού (η συνολική ποσότητα που αντλήθηκε καθώς και η ζημιά που προκλήθηκε στο περιβάλλον). Επίσης δεν αναφέρεται πουθενά το τι θα γίνει με τους παλιούς αγωγούς οι οποίοι στο παρελθόν όπως αναφέρθηκε προκάλεσαν πολλές και αχαρτογράφητες διαρροές.
7. Η σκοπιμότητα των αγωγών όπου πέρα από την παλαιότητα των παλιών, να δίνεται αιτιολόγηση επί της παραγωγής, (δηλαδή αν με αυτήν την ενέργεια μειώνεται η αυξάνεται η παραγωγή, λόγους ευελιξίας, εκπομπές) .
8. Η κατάσταση του κόλπου της Ελευσίνας όπου υπάρχουν επικίνδυνα – επιβλαβή πλοία και ναυάγια, και όπου εμείς μέσω της τέχνης τα έχουμε χρήσει καταδυτικά κέντρα, ενώ στην ουσία αποτελούν πηγή ρύπανσης. Και όλα αυτά σε ένα κόλπο που η ανανέωση των νερών είναι πολύ μικρή με αποτέλεσμα να μην αντέχει την παραμικρή διαρροή από πετρελαιοειδή και που κάθε τόσο γίνονται διάφορες εργασίες στον πυθμένα του, με αρνητικές συνέπειες.
9. Η έρευνα που πραγματοποίησε η Περιφέρειας Αττικής σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «∆ΗΜΟΚΡΙΤΟΣ», για την Παρακολούθηση της ποιότητας της ατμόσφαιρας και ανίχνευσης των πηγών ρύπανσης, στην ευρύτερη περιοχή των Δήμων Δραπετσώνας – Κερατσινίου και Ελευσίνας.
10. Οι βασικοί μετεωρολογικοί παράγοντες και συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή μας, όπως Άνεμος, Θερμοκρασιακές Αναστροφές, Ατμοσφαιρική Πίεση, Ένταση Ηλιακής Ακτινοβολίας, Επίπεδα Ηλιοφάνειας, Θερμοκρασία, Ατμοσφαιρικά Κατακρημνίσματα και Σχετική Υγρασία και οι οποίοι ευθύνονται για την αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ευρύτερη περιοχή της Ελευσίνας και του Θριασίου γενικότερα.
11. Ότι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ένα μεγάλο ποσοστό της ετήσιας θνησιμότητας οφείλεται στις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία αποτελεί την 5η αιτία θανάτου στον κόσμο (τροχαία, ελονοσία, κάπνισμα) όπου κυρίως έχουμε: αναπνευστικά, λοιμώξεις, οξεία διόγκωση πνευμόνων, χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες, επιδείνωση συμπτωμάτων άσθματος και βρογχίτιδας, ρινοφαρυγγικούς και λαρυγγικούς καρκίνους, καρκίνο του πνεύμονα, φυματίωση, καρδιακές παθήσεις, ερεθισμό διαφόρων αισθητήριων οργάνων, καταρράκτη, διαταραχές αίματος, αδυναμία, ναυτία & εμετό, κατάθλιψη, αϋπνίες, κεφαλαλγία, σύγχυση, κακουχία, έντονη εφίδρωση, κοιλιακό άλγος, επιδράσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα, καθυστερημένη ανάπτυξη, μειωμένο σωματικό βάρος εμβρύου, αλλοιωμένες ενζυμικές δράσεις, αυτοάνοσα, και όλα αυτά με ένα νοσοκομείο να υπολειτουργεί στην περιοχή μας.
12. Η αυξητική τάση των νεοπλασιών (σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ), όπου η Δυτική Αττική είναι τραγική πρωταθλήτρια σε όλη την Ελλάδα. Δεδομένου ότι τα διαθέσιμα στοιχεία θανάτων ανά αιτία παρέχονται μόνο σε επίπεδο Περιφερειακών Ενοτήτων, είναι εμφανές ότι «αποκρύπτουν» ακόμα μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις σε επιμέρους χωρικά επίπεδα (Δήμων, Κοινοτήτων και Πολεοδομικών Συνοικιών). Η γειτνίαση συγκεκριμένων ενοτήτων – γειτονιών με συγκεντρώσεις οχλουσών και επικίνδυνων χρήσεων και σε συνδυασμό με το ότι η βιομηχανική δραστηριότητα στο Θριάσιο είναι κορεσμένη (78 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με την έκτασή του), αναδεικνύουν άμεσα την υγειονομική παρακολούθηση και επιτήρηση της περιοχής. Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα δεν συμμετέχει ακόμα με κέντρα αναφοράς στο παγκόσμιο δίκτυο του ΟΗΕ για την καταγραφή και παρακολούθηση των νεοπλασιών, με αποτέλεσμα να έχει στερηθεί ενός εξαιρετικά σημαντικού εργαλείου, για τη χωρική παρακολούθηση και αντιμετώπιση του φαινομένου. Η έλλειψη αυτή αποτελεί εμπόδιο στη χωρική παρακολούθηση της επιδημιολογίας των νεοπλασιών, πόσο μάλλον όταν στη Δυτική Αττική ολοκληρώνονται διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη υγειονομικά δεδομένα. Πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία για τους θανάτους λόγω covid-19 στους Δήμους όλης της χώρας, δείχνουν ότι η Δυτική Αττική βρίσκεται σε μια κατάσταση πολλαπλής υγειονομικής κρίσης, άμεσα συνυφασμένης με την ιδιαίτερα επιβαρυμένη περιβαλλοντικής ταυτότητα και τις τραγικές κοινωνικό-οικονομικές ανισότητες και συνθήκες διαβίωσης.
13. Η συσχέτιση του έργου όχι μόνο με την αναβάθμιση της υφιστάμενης Σιδηροδρομικής Γραμμής του ΟΣΕ, αλλά και με τις Φυλακές, τα διαλυτήρια πλοίων, το κάψιμο 100.000 στρεμμάτων Δασών, το ξεφόρτωμα LNG στο Λιμάνι, το Καλώδιο Υψηλής Τάσης, τη μη δημοσιοποίηση διαφόρων μελετών, την αύξηση της εγκληματικότητας, το νέο κύκλο εργασιών στα Ναυπηγεία Ελευσίνας, τα επιχειρηματικά σχέδια των ΕΛΠΕ στο Οικόπεδο της ΠΥΡΚΑΛ, την κατασκευή του ΒΙΠΑ-ΒΙΟΠΑ στην Έκταση της Χαλυβουργικής, τα Επιχειρηματικά Σχέδια του ΟΛΕ στη Βλύχα, τη ζώνη Χονδρεμπορίου στο Θριασίο Πεδίο, τη Χωματερή Άνω Λιοσίων (όπου η επιδημιολογική μελέτη του ΕΔΣΝΑ για τη Χωματερή στη Φυλή, δεν έχει ακόμα δημοσιευτεί από το 2019) και πολλά άλλα τα οποία γιγαντώνουν την εξαντλημένη πλέον φέρουσα ικανότητα της περιοχής μας.
14. Τα επιχειρηματικά σχέδια των ΕΛΠΕ στο οικόπεδο της ΠΥΡΚΑΛ, όπου για την εκμετάλλευση των 2 ακινήτων στο νότιο τμήμα προς θάλασσα και βόρειο τμήμα πάνω από τον δρόμο, εμβαδού περίπου 328 και 124 στρεμμάτων αντίστοιχα, ζητούν: α) τη θεσμοθέτηση του νότιου τμήματος σε βιομηχανικό (μέσης και χαμηλής όχλησης), ή βιομηχανικού/ επιχειρηματικού πάρκου όπου μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει φωτοβολταϊκά panels καθώς και αναγκαίες για την εύρυθμη λειτουργία του διυλιστηρίου χρήσεις όπως: κτίρια διοίκησης, γραφεία, χημείο, κτίριο συντήρησης, συνεργεία, αποθηκευτικούς χώρους και ζώνη μήκους 100 μέτρων για την ελεύθερη πρόσβαση τους στο μελλοντικό λιμάνι που θα δημιουργηθεί εκεί, β) τη θεσμοθέτηση του βόρειου τμήματος σε βιομηχανικό (μέσης και χαμηλής όχλησης), προκειμένου να εγκατασταθούν/ ανεγερθούν κτίρια γραφείων, αποθηκών και λοιπών παρεμφερών εγκαταστάσεων συμπληρωματικών της λειτουργίας των διυλιστηρίων και γ) την κατάργηση περιμετρικής ζώνης πρασίνου 68 στρεμμάτων.
15. Η μη ανακοίνωση έργων βελτίωσης από τα ΕΛΠΕ, που αφορούν στα φαινόμενα δυσοσμίας – ρύπανσης και ατυχημάτων και στην πύκνωση των μετρήσεων ρύπων, όπου οι μετρήσεις από το σταθμό ρύπανσης να παρακολουθούνται «online» από τους πολίτες, ώστε να μην υπάρχει κανένα θέμα αναξιοπιστίας, καθώς διεξαγωγή διαφόρων ερευνητικών προγραμμάτων με χρηματοδότηση των ΕΛΠΕ.
16. Η μη λειτουργία των ΕΛΠΕ με όρους Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, όπου αυτή έχει βαθύτερη έννοια και νόημα, καθώς δεν θα πρέπει να μεταφράζεται μόνο με χορηγίες, αλλά και με σημαντικά έργα προς την κοινωνία (όπως τηλεθέρμανση, ολοκληρωμένα πάρκα, η έκταση της ΠΥΡΚΑΛ να λειτουργήσει μόνο ως ζώνης προστασίας από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις και πολλά άλλα).
Κατόπιν όλων των παραπάνω εισηγούμαι προς το δημοτικό Συμβούλιο να μην περάσουν οι δύο αγωγοί μέσα από τις γραμμές του ΟΣΕ. Με όλες αυτές τις καταστάσεις που διαμορφώνονται στην περιοχή μας, απαιτείται η κοινωνική μας ενεργοποίηση. Για να σωθεί η κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή μας, θα πρέπει να ξεφύγουμε από έργα μορφής παγόβουνου, εννοώντας ότι για να συνεχίσουμε να κατοικούμε εδώ θα πρέπει να ξεφύγουμε από έργα που δίνουν μόνο μια επιφανειακή δυναμική στον τόπο μας (κορυφή παγόβουνου) και να πάμε σε οραματικά έργα υποδομής (κάτω μέρος του παγόβουνου, που δεν φαίνεται), δηλαδή σε έργα ουσίας και τα οποία θα αφήσουν προστιθέμενη αξία, ώστε μα κρατήσουν τους κατοίκους υγιείς και ασφαλείς, αλλά και τα νέα παιδιά στην περιοχή μας.
Κλείνοντας και για να μην βιαστεί κάποιος να γειώσει με τον οποιαδήποτε τρόπο αυτά που αναφέρονται να πούμε ότι ως κοινωνία δεν επιθυμούμε την αποχώρηση των ΕΛΠΕ από την Ελευσίνα – Μαγούλα και να γίνουμε ψαρότοπος ή ότι άλλο. Πάνω από όλα επιθυμούμε από τα ΕΛΠΕ τον σεβασμό στην τοπική κοινωνία και στους πολίτες που ζουν εδώ, ακόμα και στους αγέννητους, λειτουργώντας στα πλαίσια της Βιομηχανικής συμβίωσης, που με απλά λόγια στη συγκεκριμένη περίπτωση των νέων αγωγών σημαίνει «προσπαθώ να βρω τη βέλτιστη διαδρομή των δύο νέων αγωγών, καθώς και να εκσυγχρονίσω τους παλαιούς, με τις ελάχιστες αρνητικές συνέπειες στην κοινωνία και στο περιβάλλον, έστω και με πολλαπλάσιο κόστος».